Даперакласці на беларускую мову Міжбанкаўскую сістэму ідэнтыфікацыі

У Міжбанкаўскай сістэме ідэнтыфікацыі ААТ “Нябанкаўская крэдытна-фінансавая арганізацыя “АРІП” інтэрфэйс і ўвод звестак, па нашых дадзеных, прадстаўлены на рускай і толькі часткова на беларускай мове. Рэгістрацыя ў сістэме даступная толькі па-руску, прысутнічае патрабаванне ўводзіць імя і прозвішча выключна на рускай. Гэта, мяркуем, супярэчыць закону "Аб мовах", але кіраўніцтва АРІП ігнаруе нашы заўвагі ў адказах на звароты і не лічыць іх аргументам. Пры тым з патрабаваннем МСІ карыстацца выключна рускай мовай сутыкнуліся мы, хто спрабаваў прайсці перапіс насельніцтва праз інтэрнэт.

У адказе на электронны зварот (№ 02-08/2688 от 14.10.2019) з просьбай даперакласці сістэму Міжбанкаўскай ідэнтыфікацыі на беларускую мову намеснiца старшынi праўлення АРІП Н.М.Штэўнiна адказала адносна ўжывання беларускай мовы ў сістэме, што "пры правядзенні ідэнтыфікацыі кліентаў у банку запіс і перадача ў МСІ такіх рэквізітаў, як прозвішча і імя з выкарыстаннем беларускага алфавіту не прадугледжаныя" і "адпаведна, дадзеная інфармацыя не з'яўляецца абавязковай у МСІ і можа не перадавацца банкам".

Гэтая заява абгрунтоўвалася законам “Аб мерах па прадухіленні легалізацыі даходаў, атрыманых злачынным шляхам”, які не ўтрымлівае ніякіх нормаў адносна мовы звестак. На падставе гэтага сп. Штэўніна сцвярджае, што выкарыстанне беларускага алфавіту “не прадугледжанае” пры перадачы звестак ад банку да МСІ (хоць закон не прадугледжвае выкарыстанне ніякага канкрэтнага алфавіту, у тым ліку рускага або лацінскага), таму імя і прозвішча на беларускай мове “не з’яўляецца абавязковым у МСІ”.

Сцверджанне сп. Штэўнінай аб тым, што “суправаджэнне МСІ на дзвюх мовах магчымае пры ўмове абавязковай перадачы ўдзельнікамі сістэмы дадзеных пра кліентаў на гэтых мовах” наўрад ці цалкам праўдзівае. Пры рэгістрацыі ў сістэме трэба ўводзіць не толькі імя і прозвішча (якія цяпер, верагодна, не запытваюцца ад банкаў з боку МСІ), але і ідэнтыфікацыйны нумар пасведчання асобы. Гэты нумар звязаны з імем і прозвішчам не толькі на рускай, але і на беларускай мове, і ў транслітарацыі. Імя-прозвішча на беларускай або ў транслітарацыі, адпаведна, можа быць атрыманае з базы звестак банку (калі той рэгіструе іх у сваёй базе) або з іншай дзяржаўнай базы звестак ідэнтыфікатараў асобы.

У адказе на наступны зварот (№ 02-08/2747 ад 18.10.2019) сп. Штэўніна заявіла аб спыненні перапіскі ў сувязі з тым, што ў наступным звароце “няма новых аргументаў і дадатковых пытанняў, якія ўваходзяць у кампетэнцыю АРІП”. У тым наступным звароце прыводзіліся канкрэтныя вытрымкі з закону “Аб мовах”, які ніяк не згадваўся ў першым адказе сп. Штэўнінай:

— Артыкул 3 гарантуе грамадзянам права звяртацца на беларускай мове (а таксама на рускай “або іншай прымальнай для бакоў”) як у дзяржаўныя ўстановы, так і “на прадпрыемствы, ва ўстановы, арганізацыі і грамадскія аб’яднанні” (адпаведна, і ў АРІП).

— Артыкул 5 абавязвае як дзяржўныя ўстановы, так і “прадпрыемствы, установы, арганізацыі і грамадскія аб'яднанні” (адпаведна, і АРІП) “прымаць і разглядаць дакументы, якія падаюцца грамадзянамі на беларускай, рускай мовах”, а таксама зацвярджае адказнасць “адпаведна дзейнаму заканадаўству” за адмову службовай асобы прыняць зварот.

У сувязі з вышэй апісаным просім, у межах кампетэнцыі:

— рэалізаваць поўны функцыянал Міжбанкаўскай сістэмы ідэнтыфікацыі ААТ “Нябанкаўская крэдытна-фінансавая арганізацыя “АРІП” на абедзвюх дзяржаўных мовах;

— даць адназначнае тлумачэнне распаўсюду закону “Аб мовах” на звароты не толькі да органаў ці ўстановаў агулам, але і да электронных сістэмаў гэтых органаў ці ўстановаў;

— правесці са сп. Штэўнінай тлумачальную працу адносна таго, што дзейнае заканадаўства з’яўляецца аргументам нават пры яго няведанні або ігнараванні; а пры нязгодзе сп. Штэўнінай з абавязковасцю выканання законаў Рэспублікі Беларусь — разглядзець пытанне аб прафесійнай прыдатнасці сп. Штэўнінай.