У падтрымку беларускай мовы ў Расіі
получен
Адресат:
- Министерство культуры Республики Беларусь
Текущий статус обращения:
- Ответ получен 17 мая 2019. Читать ответ
Міністру культуры Рэспублікі Беларусь
Ю. П. Бондару
Паважаны Юрый Паўлавіч!
12 красавіка міністр культуры Расійскай Федэрацыі Уладзімір Мядзінскі звярнуўся да вас з просьбай надаць асаблівую ўвагу абароне рускай мовы ў Беларусі. Просім Вас, у сваю чаргу, заахвоціць улады Расіі падтрымаць беларускую мову ў сваёй краіне.
Беларуская супольнасць у Расіі мае шматвекавую гісторыю. Выхадцы з Беларусі зрабілі неацэнны ўнёсак у развіццё рускай культуры. Напрыклад, менавіта беларускія майстры вырабілі іканастас Смаленскага сабора Новадзявочага манастыра і славутую «Цар-гармату». Славутыя асветнікі Сімяон Полацкі, Пётр Мсціславец і, магчыма, Іван Фёдараў паходзяць з Беларусі. Беларускія карані мелі Фёдар Дастаеўскі, Дзмітрый Шастаковіч, Васіль Качалаў, Аляксандр Твардоўскі, Яўген Еўтушэнка і многія іншыя дзеячы расійскай культуры.
У 1920-ыя гады беларусы РСФСР атрымалі магчымасць развіваць уласную культуру і мову, у беларускіх этнічных рэгіёнах пашырылася сетка беларускіх школаў. У пачатку дваццатых гадоў толькі ў адной Сібіры быў створаны 71 беларускі сельсавет. Пазней было ўтворана некалькі беларускіх раёнаў. Але ў сярэдзіне 30-ых усе беларускія аўтаноміі ў РСФСР былі ліквідаваныя.
Паводле перапісу насельніцтва 2010 года, у Расійскай Федэрацыі жыве больш за 521 тысячу беларусаў. Беларуская мова з’яўляецца аўтахтоннай у некалькіх заходніх абласцях Расіі. У краіне дзейнічаюць многія дзясяткі беларускіх нацыянальна-культурных аўтаномій, грамадскіх аб’яднанняў і творчых калектываў.
Колькасць расіянаў, якія валодаюць беларускай мовай, скарачаецца. Зараз іх 174 тысячы, а ў 2002 годзе было 317 тысяч. Беларуская мова вывучаецца толькі ў некалькіх расійскіх універсітэтах, а беларускіх школ, па ўсёй верагоднасці, не існуе. Пры гэтым, паводле паведамленняў СМІ, у Расіі існуе попыт на вывучэнне нашай мовы.
Паводле артыкула 13 “Кодэкса аб культуры Рэспублікі Беларусь”, Міністэрства культуры арганізуе міжнароднае супрацоўніцтва.
Паводле артыкула 34 “Закона аб мовах у Рэспубліцы Беларусь”, Рэспублiка Беларусь на аснове пагадненняў з iншымi дзяржавамi садзейнiчае нацыянальна-культурнаму развiццю этнiчных беларусаў, якiя жывуць у гэтых дзяржавах.
У адпаведнасці з артыкулам 18 Закона Рэспублікі Беларусь ад 16 чэрвеня 2014 года №162-3 “Аб беларусах замежжа”, дзяржаўная палітыка ў галіне адносін з беларусамі замежжа павінна спрыяць стварэнню ўмоў для вывучэння беларусамі замежжа беларускай мовы, нацыянальнай гісторыі і культуры.
Адпаведна, мы просім вас звярнуцца да міністраў культуры і адукацыі Расійскай Федэрацыі, да прэзідэнта гэтай краіны ды іншых прадстаўнікоў выканаўчай і заканадаўчай улады з прапановай надаць асаблівую ўвагу абароне, падтрымцы і развіццю беларускай мовы ў Расіі.
У прыватнасці, мы просім вас прапанаваць стварыць, зацвердзіць і прыступіць да рэалізацыі федэральнай мэтавай праграмы захавання, вывучэння і развіцця беларускай мовы ў Расійскай Федэрацыі. Такія праграмы прадугледжаны артыкулам 7 Закона Расійскай Федэрацыі ад 25.10.1991 №1807-1 “Аб мовах народаў Расійскай Федэрацыі”. У адпаведнасці з азначаным законам, праграма павінна спрыяць выданню літаратуры на беларускай мове і фінансаванню навуковых даследаванняў, ствараць умовы для распаўсюду беларускай мовы ў СМІ, удасканаліць сістэму адукацыі дзеля развіцця мовы і г.д. У межах праграмы варта адкрыць у Расіі школы з выкладаннем на беларускай мове і школы, дзе яна б выкладалася як прадмет. Таксама варта пашырыць сетку цэнтраў беларускай мовы і культуры і павялічыць колькасць ВНУ, дзе выкладаецца беларуская мова; заснаваць сродкі масавай інфармацыі на беларускай мове; павялічыць колькасць выданняў на ёй.
Просім вас прапанаваць у максімальным аб’ёме выкарыстоўваць беларускую мову ў дзейнасці прадстаўніцтваў Расійскай Федэрацыі ў Рэспубліцы Беларусь у адпаведнасці з артыкулам 26 Закона Расійскай Федэрацыі “Аб мовах народаў Расійскай Федэрацыі”.
Мы таксама просім вас унесці прапанову аб тым, каб суб’екты Расійскай Федэрацыі, дзе кампактна прыжываюць беларусы, афармлялі надпісы, дарожныя і іншыя ўказальнікі ў тым ліку і на беларускай мове, што будзе адпавядаць пункту 2 артыкула 23 Закона Расійскай Федэрацыі “Аб мовах народаў Расійскай Федэрацыі”.
Унясенне вамі азначаных вышэй прапаноў узмоцніць сяброўства паміж дзьвума краінамі.
Читать далее:
-
Ответственность за попрошайничество
-
Патрабуем вярнуць народныя крыжы ў Курапаты, вярнуць Крыжовы перыметр Памяці ахвяраў сталінскага дзяржтэрора.
-
Создание единой системы адресных указателей в Борисове
-
Обращение болельщиков ХК "Динамо-Минск" по вероятному назначению М.М.Захарова тренером клуба
-
Целесообразность посадок елей в условиях города в неподходящих условиях
-
Уголовная ответственность за кражу государственных регистрационных знаков с автомобилей